Uyuşturucu Madde Testi – Drug Test Nedir?
Uyuşturucu madde testi, tıp alanında zaman zaman uyuşturucu testi kullanılır. Bu test ile idrar numunesi alınır ve idrarda legal ya da illegal olan ilaçların kullanıp kullanılmadığına dair tarama yapılır ve bu ilaçların idrarda tespit edilmesi amaçlanır. Bu test idrar numunesi ile yapılan bir test türüdür.
Ancak bazı durumlarda uzman hekimin ihtiyaç duyması ile mide içeriğinden alınan örnek ile de yapılabilir. Eğer bu test idrar örneği alınarak yapılacak ise testin yapılacağı kişiden idrar numunesi mutlaka gözetim altında alınır.
Test yapılırken hastanın tedavi için kullandığı ilaçlar var ise mutlaka belirtilmelidir. Çünkü bazı ilaçlarda uyuşturucu madde testi pozitif çıkmasına neden olabilecek maddeler vardır. Dolayısıyla da doğru teşhis için hastaların varsa kullandığı ilaçları mutlaka belirtmesi önemli detaydır.
Uyuşturucu Testi Ne İçin Kullanılır?
Yasal olan ya da olmayan ve içerisinde uyuşturucu madde olan ilaçların kullanılıp kullanılmadığını saptamak amacı ile uyuşturucu testi kullanılır. Genellikle idrar numunesi alınarak yapılan bu test sayesinde eğer uyuşturucu madde içeren bir ilaç kullanılmış ise vücutta uyuşturucu madde olup olmadığı saptanır.
Uyuşturucu testi yapıldığında vücutta; metadon, benzodiapezin, barbitürat, TCA, THC, metamfetamin, melek tozu, ekstazi, eroin, morfin, bonzai ve kokain gibi uyuşturucu maddelerin olup olmadığı saptanır. Dolayısıyla da oldukça önemli bir test türüdür.
Neden Bir Madde Testine İhtiyacımız Var?
Madde testi, birçok nedenden dolayı kişilere yapılabilen testlerden birisidir. Bu test idrar, tırnak, tükürük ve saç gibi numuneler alınarak yapılabilir.
Bunun nedeni uyuşturucu madde alındığında bu maddeler tükürük, saç, idrar ve tırnaktan daha geç atılır yani daha uzun süre bu maddeler üzerinde kalır. Dolayısıyla da uyuşturucu testi en çok idrar numunesinden alınarak yapılır. Bu teste birçok nedenden dolayı ihtiyaç duyulur.
Adli vakalar ve hastalık teşhisi ve tedavi sürecinde uygulanan testlerin başında gelir. Eğer adli bir durum söz konusu ise kişiler uyuşturucu madde kullanmadığını ispat edebilmek için madde testi yaptırma ihtiyacı duyar.
Madde testi yaptırdıktan sonra verilen rapor, mahkemede delil olarak kullanılabilir. Ayrıca bazı hastalıkların tedavisinde ve ameliyat öncesinde tedavinin süreci açısından hastaya madde testi yapılır ve vücutta bu maddelerin olup olmadığı saptanır.
Uyuşturucu Testi Sırasında Ne Olur?
Vücuttaki legal ve illegal ilaçlarda bulunan maddelerin saptanması için yapılan uyuşturucu testi sayesinde bu maddeler kısa sürede saptanır.
Vücuda yasal ilaçlar ya da yasal olmayan ilaçlar vasıtasıyla alınan uyuşturucu maddeler, vücutta birçok etkiye neden olur, Dikkat dağınıklığı, odaklanma sorunu, uyku hali ve uyuşukluk gibi belirtiler uyuşturucu testi yapılması için belirteç olan belirtilerden sadece birkaçıdır.
Numunelerin alınması ve test yapılması oldukça kolaydır. İdrar, tükürük, tırnak ve saç gibi numunelerde uyuşturucu maddeler daha uzun sürede atıldığından test genellikle bu numuneler üzerinde yapılır.
Kişiden bu numunelerden birisi alınır ve uzmanlar tarafından laboratuar ortamında incelenir. Bu şekilde vücutta uyuşturucu maddeler oluş olmadığı saptanır. Dolayısıyla da test sırasında kişinin herhangi bir acı ve ağrı hissetmesi söz konusu değildir.
Uyuşturucu Testi Hakkında Bilmem Gereken Başka Bir Şey Var mı?
Saç kılı, idrar ve tükürük numunesi gibi numuneler ile yapılan uyuşturucu testi, şüphe anında yaptırılan testlerin başında gelir. Adli ve hastalık gibi durumlar haricinde zaman zaman başarısı düşen, dikkat dağınıklığı ve konsantrasyon sorunu yaşayan çocukları için aileler de bu testi yaptırmayı düşünebilir.
Ancak eğer konu adli bir konu değil ise belirli bir yaşa gelmiş olan bireylerde aileler istese dahi bireyin rızası olmadan, zoraki olarak bu test yapılmamaktadır.
Birçok uyuşturucu madde birkaç saati sonra kan ve tükürük numunesinde çıkmayabilir. Her maddenin vücutta kalma süresi farklıdır. Ancak idrar, saç ve tırnak gibi bölgelerde uyuşturucu maddeler daha uzun süre kalır.
Uyuşturucu Vücuttan Kaç Günde ve Nasıl Atılır?
Her uyuşturucu maddenin vücuttaki etkisi farklıdır. Kimi maddeler 2-3 saat etki gösterirken kimi maddeler ise sadece 30 dakika kadar etkilidir. Esrar gibi etkili bir uyuşturucu madde vücutta 30 gün içerisinde atılır. Bu süre içinde uyuşturucu testi yapıldığında idrar, kan ve tükürük numunelerinde çıkar.
Sentetik madde olarak bilinen bonzai uyuşturucu madde ise idrardan 72 saat, saçtan 90 saat, kandan ve tükürükten ise 48 saat sonra atılır. Morfin olarak adlandırılan uyuşturucu madde ise; idrar, kan ve tükürükten 3 gün sonra atılırken saçtan 90 gün yani 3 ay sonra atılır.
Uyuşturucu Kullanma Sorunu Olan Birinin Bazı Belirti ve Semptomları Nelerdir?
Uyuşturucu madde kullanan bireylerde madde kullanıldıktan sonra birçok belirti ve semptom görülür. Ayrıca maddenin dozu arttırıldığında ya da madde vücuttan kesildiğinde de bu belirti ve semptomların şiddeti artabilir. Bu noktada maddenin kullanılıp kullanılmadığına dair şüpheli durumlarda uyuşturucu testi yapılır. Uyuşturucu kullanan kişilerde;
• Ani ruhsal değişiklikler,
• Olumsuz ve şiddetli davranış bozuklukları,
• Yüksek hassasiyet,
• Aşırı düzeyde tepki gösterme,
• Saldırganlık,
• Huzursuzluk,
• Gerginlik ve sinirlilik gibi belirtiler şiddetli şekilde görülür.
Madde Bağımlılığı
Madde bağımlılığı; vücudun uzuvlarını doğrudan etkileyen ve vücudun işlevlerini yerine getirilmesini engelleyerek beyin ve iradeyi devre dışı bırakan maddelerin kullanılmasıyla birlikte bu maddeleri irade ile kişinin bırakamamasıdır.
Kişinin madde bağımlısı olup olmadığı belirtiler doğrultusunda şüphe duyulduğunda uyuşturucu testi yapılarak saptanabilir. Madde bağımlısı olan bir kişi maddenin dozunu arttırdığında belirtileri de artarken maddeyi kullanmadığında yoksunluk yaşar ve yine daha fazla olumsuz yönde belirti göstermeye başlar.
Uyuşturucu Testi Ne Kadar Sürer?
Hızlı testler, özellikle idrar testleri, genellikle birkaç dakika ila bir saat içinde sonuçlanabilir. Bu tür testler, ön tarama amaçlı kullanılır ve sonuçların hızlı bir şekilde alınmasını sağlar. İdrar testi, yaygın olarak tercih edilen bir yöntemdir çünkü hızlı ve pratik bir şekilde uygulanabilir. Ancak, hızlı testlerde pozitif sonuçlar doğrulama gerektirir ve bu doğrulama daha fazla zaman alabilir.
Kan testleri, daha detaylı bilgi sağladığı için sonuçların çıkması biraz daha uzun sürebilir. Kan örnekleri, laboratuvar ortamında incelenir ve testlerin türüne bağlı olarak sonuçlar birkaç saatten birkaç güne kadar değişebilir. Kan testi, genellikle uyuşturucunun daha kısa süreli etkilerini ölçmek için tercih edilir ve daha kapsamlı analiz sunar. Saç testi ise, uyuşturucu madde kullanımının uzun vadeli geçmişini tespit etmek için kullanılır ve sonuçlar birkaç gün içinde çıkar. Bu yöntem, madde kullanım geçmişini daha uzun bir süreye yayarak tespit edebilmesi nedeniyle farklı bir avantaj sunar.
Test sonuçlari gün içinde, “pozitif/negatif” olarak verilir. Pozitif test sonucu kisinin idrar vermeden önce yakin bir geçmiste madde aldigini gösterir.
Uyuşturucu Testleri Hangi İlaçları Tespit Edebilir?
Bir uyuşturucu test
sonucundaki her kısaltma belirli bir maddeyi temsil eder. Bunları bilmek hem
test yöneticilerinin hem de bireylerin sonuçları daha iyi anlamalarına yardımcı
olabilir:
·
AMP - Amfetaminler: Uyarıcı etkileriyle bilinen Adderall ve metamfetamin gibi
ilaçları içerir.
·
BZO -
Benzodiazepinler: Bu kategoriye
Valium, Xanax ve diğer kaygı önleyici ilaçlar gibi sakinleştiriciler dahildir.
·
COC - Kokain: Hem işyerlerinde hem de yasal ortamlarda sıklıkla test edilen
güçlü bir uyarıcıdır.
·
THC -
Tetrahidrokanabinol: Esrarın psikoaktif
bileşeni.
·
OPI - Opioidler: Bunlara morfin ve kodein gibi doğal opiyatlar ile fentanil gibi
sentetik opioidler dahildir.
·
PCP - Fensiklidin: Melek Tozu olarak da bilinen halüsinojenik bir ilaçtır.
·
BAR - Barbitüratlar: Günümüzde daha az reçete edilen ancak kötüye kullanım
potansiyelleri nedeniyle hala test edilen sakinleştirici-hipnotikler.
·
MDMA -
3,4-metilendioksimetamfetamin: Genellikle ecstasy olarak bilinen, yaygın bir eğlence amaçlı
uyuşturucudur.
·
METH - Metamfetamin: Genellikle ciddi sağlık riskleriyle ilişkilendirilen, amfetaminin
daha güçlü bir formudur.
·
MTD - Metadon: Öncelikle eroin bağımlılığının tedavisinde kullanılır ancak
kötüye kullanım potansiyeli nedeniyle de test edilir.
·
OXY - Oksikodon: Yaygın olarak kötüye kullanılan reçeteli bir opioiddir.
·
PPX - Propoksifen: Güvenlik endişeleri nedeniyle artık daha az kullanılan bir ağrı
kesicidir.
·
BUP - Buprenorfin: Genellikle bağımlılık tedavi protokollerinin bir parçası olarak
kullanılır.
·
TCA - Trisiklik
Antidepresanlar: Hala kullanımda olan
ve testlere tabi tutulan eski sınıf antidepresanlardır.
·
FEN - Fentanil: Aşırı doz riski yüksek olduğundan opioid krizinin bir parçası olan
son derece güçlü bir sentetik opioid.
·
K2/ SPICE - Sentetik
Kanabinoidler: Bunlar THC'yi taklit
eden ve öngörülemeyen etkilere sahip olabilen yapay kimyasallardır.
·
LSD - Liserjik Asit
Dietilamid : Yaygın olarak asit
olarak bilinen güçlü bir halüsinojen.
·
ETG - Etil Glukuronid: Alkolün (etanol) direkt metabolitidir ve alkol tüketimini tespit
etmek için biyobelirteç olarak kullanılır.
·
KET - Ketamin: Hem anestezik hem de eğlence amaçlı kullanılan, dissosiyatif
özellikleriyle bilinen bir ilaçtır.
·
GHB -
Gama-Hidroksibutirik asit: Hem doğal olarak
oluşan bir madde hem de eğlence amaçlı kullanılan bir uyuşturucudur. Güçlü
etkileri ve içeceklerde gizlenebilme özelliği nedeniyle bazen "tecavüz
ilacı" olarak da anılır.
Laboratuvarimizda çalisilan uyusturucu paneli içerigi asagidaki gibidir;
Panel 6 farklı ilaca özeldir:
İlaç |
Tespit Süresi |
Algılama Seviyesi |
Amfetamin
(AMP) |
2-3
Gün |
50ng/mL |
Benzodiazepin
(BZO) |
4-12
Saat |
10ng/mL |
Kenevir/Marihuana
(THC) |
8-12
Saat |
12ng/mL |
Kokain
(COC) |
1-2
Gün |
20ng/mL |
Metamfetamin
(MET) |
2-3
Gün |
50ng/mL |
Afyonlar
(OPI) |
7-21
Saat |
40ng/mL |
İlaç |
Tespit
Süresi |
Algılama Seviyesi |
Amfetamin (AMP) |
2-3 Gün |
50ng/ml |
Benzodiazepin (BZO) |
4-12 Saat |
10ng/ml |
Kokain (COC) |
1-2 Gün |
20ng/ml |
Eroin (6-mam) |
7-21 Saat |
4ng/ml |
Ketamin (KET) |
48-72 Saat |
50ng/ml |
Esrar / Kenevir (THC) |
8-18 Saat |
3ng/ml |
MDMA / Ecstasy |
2-3 Gün |
50ng/ml |
Metadon (MTD) |
8-12 Saat |
30ng/ml |
Metamfetamin (MET) Afyonlar |
2-3 Gün 2-4 Gün |
50ng/ml 300ng/ml |