HER-2 Pozitif Meme kanseri ve Akıllı ilaçlar

Östrojen ve progesteron reseptörlerinin pozitif olması ne demektir?

 Son yıllarda geliştirilen hedefe yönelik akıllı ilaç olarak adlandırılan kanser ilaçları, kanser hücrelerinin yüzeyinde taşıdığı reseptörleri hedef alır.

Sağlıklı meme hücrelerinin çoğunluğunda HER2 adı verilen reseptörler bulunur. HER2 reseptörü büyümeden sorumludur ve normal şartlar altında kapalı durumda bulunurlar. Ancak kanser hücrelerinde “HER2” geninde meydana gelen hasarlar HER2 reseptörünün sürekli aktif olmasına neden olur. Bu durum ya HER2 geninin sayısının artmasıyla ya da reseptör sayısının artmasıyla mümkün olur. HER2 geninin mutasyona uğradığı meme kanserlerine HER2 pozitif meme kanseri adı verilir.

Meme kanseri için HER2 molekülü önemli bir kanser biyobelirteci (biyomarker) haline gelmiş ve meme kanseri hastalarının yaklaşık %30’unda bu reseptörü hedef alan akıllı ilaçların geliştirilmesine olanak sağlamıştır.

Östrojen ve progesteron reseptörlerinin pozitif olması ne demektir?

"Kanserde reseptör" denilince ilk akla gelen östrojen ve progesteron reseptörleridir.

Östrojen reseptörleri (ER) ve progesteron (PR) reseptörleri, vücuttaki belirli hücrelerde bulunan özelleşmiş hücre yüzey proteinleridir. Kanda dolaşan östrojen ve progesteron hormonları, bu reseptörlere bağlanarak hücre büyümesi ve bölünmesini teşvik ederler.

Birçok meme kanseri tümörünün, genellikle çok miktarda östrojen ve/veya progesteron reseptörü vardır. Bu tümörler hormona bağımlıdır ve büyümeleri östrojen ve/veya progesteron tarafından desteklenir. Meme kanseri dokusunun bu reseptörler için pozitif olup olmadığı test edilebilir ve eğer pozitif olarak saptanırsa, bu reseptörlerin çalışmasını engelleyen ilaçlar kullanılır; örneğin tamoksifen.

Kanser hücrelerinde yeni reseptörlerin keşfedilmesi kanserin erken teşhis edilmesi ve etkili akıllı ilaçların geliştirilmesi için büyük öneme sahiptir. Son yıllarda nanoteknoloji biliminin de katkısıyla kanser hücresinin yüzeyinde reseptörleri hedef alan kanser ilaçları içeren nanopartiküller sayesinde etkili kanser tedavilerinde önemli aşama kaydedilmiştir.

*Prof.Dr.Mustafa Özdoğan dan alınmıştır.