Demir eksikliği gün geçtikçe artıyor… Yemeklerden hemen sonra çay ve kahve içenler dikkat !

Vücutta yeterli miktarda demir minerali bulunmaması olarak tarif edilen demir eksikliği, kırmızı kan hücrelerinin (alyuvar) sayısının azalmasına ve ‘kansızlık’ ya da ‘anemi’ denen soruna neden oluyor. 

Türkiyede ,Oldukça yaygın olan, kolayca teşhis edilen bu hastalık ele alınmazsa ölüm riskini artırıyor”

İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci de Türkiye’deki durumun endişe verici olduğunu belirterek, “Türkiye'de üreme dönemindeki kadınların üçte ikisinde demir eksikliği, üçte birinde de demir eksikliğine bağlı anemi var. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre ise demir eksikliğine bağlı anemi durumu Avrupa’da yüzde 14, Türkiye’de yüzde 25” ifadelerini kullandı.

12 ile 21 yaş arası kadın ve kızlarda demir eksikliğinin daha sık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Terekeci, “Bunun nedeni adet döneminin başlarında kanama düzensizliklerinin daha fazla olmasıdır. Ayrıca doğumlar, düşükler ve emzirme gibi demir kayıplarındaki artışlar da demir eksikliği oluşumunda rol oynuyor” dedi ve ekledi:

 “Et tükettiği halde yanlış beslenme şekli nedeni ile demir eksikliği gördüğümüz hastalarımız çok fazla. Süt ve süt ürünlerinin içerisinde bulunan kalsiyum ile yulaf ve çavdarda bulunan fitat demir emilimini olumsuz etkiliyor. Yine gastrit ve reflü tedavisinde kullanılan antiasitler de demir emilimini bozuyor. Bu nedenle bu yiyeceklerin ve ilaçların kullanımıyla demir ihtiva eden gıdaların tüketimi arasında en az 1,5-2 saat zaman bırakılmalı” ifadelerini kullandı

 “Kahve, kakao ve çayda tannik asit adı verilen bir tanen bileşiğinin varlığı nedeniyle, demir emilimi bozuluyor”

“Çay ve kahveden başka tanen içeren diğer içecekler kırmızı şarap, elma suyu ve biradır. Demirden zengin bir yemekten bir buçuk-iki saat sonrasına kadar bu içecekleri içmeyerek olumsuz etkilerden korunmak mümkündür. En azından demir içeriği yüksek öğünlerden sonra çay-kahve içimini en az bir saat sonra yaparsak gıdalardaki demirin çoğu emilmiş olacaktır.”

ülkemizde demir eksikliğinin bu kadar sık olmasının nedenleri; hastanın semptomlarını geç fark etmesi, önemsememesi, hastane başvurusunda gecikmesi, tedaviye uyumsuzluk, tedavinin uygun süre ve şekilde alınmaması olarak sıralanabilir.

“Oksijen, tüm organ ve dokularımıza kan hücrelerimiz ile taşınıyor. Demir kan hücrelerinin üretimi için gerekli olan ve oksijenin taşınmasından sorumlu elementtir. Dolayısı ile eksikliğinde 'hipoksi' adını verdiğimiz oksijen yetersizliği durumu oluşur, uzun süre tedavi edilmemesi durumunda kalp yetmezliği gibi ciddi sonuçlar doğurabilir”

Erkeklerde hemoroid, ülser, vegan veya vejetaryen beslenme, bağırsak parazitleri ve bazı mide-bağırsak hastalıkları nedeniyle demir eksikliği görülebilir. Erkeklerdeki tablo da kadınlar kadar detaylı araştırmayı gerektirir. Özellikle ileri yaş grubunda sindirim sistemi kanserleri açısından dikkatli olunmalıdır.”

Demir eksikliğinin belirtilerini;

Halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, çarpıntı, baş dönmesi, baş ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, saç dökülmesi, tırnaklarda kolay kırılma ve “Buz yeme, anksiyete, depresyon, konsantrasyon bozukluğu, öğrenme güçlüğü, soğuk eller ve ayaklar, huzursuz bacak sendromu da yaygın karşılaşılan bulgulardır”

HANGİ BESİNLER DEMİR AÇISINDAN ZENGİN?

“Demiri ‘hem demir’ ve ‘hem olmayan demir’ olmak üzere ikiye ayırıyoruz” diyen Dr. Öğr. Üyesi Ece Yiğit Gençer, “Hem demir; kırmızı et, karaciğer, yumurta ve balık gibi hayvansal gıdalarda bulunur. Diyette yüzde 10 oranında bulunmaktadır ancak yüzde 30 gibi yüksek bir oranda emilir. Hem olmayan demir ise baklagiller ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda vardır. Diyet ile yüzde 90 aldığımız demir budur ancak emilimi yüzde 10 gibi düşük bir orandadır. Hem demir, hem olmayan demirin emilimini arttırır. Bu gıdaları birlikte tüketmek faydalı olacaktır” ifadelerini kullandı.

Ayrıca “Bir kişide eğer Demir Eksikliği ve buna bağlı kansızlık varsa bu durum diyetle düzeltilemez” diyen Prof. Dr. Terekeci, "Bu durumda muhakkak dışarıdan ilave demir almak gerekir. Bunlar genelde hap veya sıvı şekildeki demir ilaçlarıdır" dedi.

Demir haplarının karın ağrısı, ishal, kabızlık, mide bulantısı, midede yanma ve kramp, dışkıyı siyaha boyamak gibi bazı yan etkileri vardır.

Herkeste görülmemekle beraber bu yan etkilerle sıkça karşılaşılır.

Demir ilaçlarının sanılanın aksine kilo alımıyla hiçbir ilişkisi yoktur.

Kilo artışı yapmazlar.

Ayrıca demir ilaçları ile C vitamininin birlikte alınması, demirin vücuttaki emilimini artırarak daha yüksek etki sağlar."